Po rozwodzie ustaje ustrój majątkowy między małżonkami, każdy z nich odpowiada odtąd tylko za siebie. Nie znaczy to jednak, że po rozstaniu nie możesz liczyć na materialną pomoc ze strony byłego współmałżonka. Zgodnie z przepisami zawartymi w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym możesz liczyć na przyznanie alimentów od byłego małżonka. To, czy zostaną one orzeczone zależy od spełnienia pewnych warunków. Wywierają one wpływ również na wysokość orzeczonych alimentów oraz wpływają na czas trwania obowiązku alimentacyjnego.
Kto może starać się o alimenty od byłego małżonka?
Zgodnie z artykułem 60 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z roszczeniem o zasądzenie alimentów może wystąpić zarówno żona, jak i mąż, ale tylko wtedy, gdy został on orzeczony bez winy małżonków lub gdy sąd uznał, że obie strony są winne rozpadowi małżeństwa. Jeżeli zostałeś uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, nie możesz z takim roszczeniem wystąpić. Alimentów na siebie możesz domagać się nie tylko po orzeczeniu rozwodu (będzie się wówczas toczyło odrębne postępowanie), ale również w trakcie postępowania rozwodowego.
W jakich sytuacjach może powstać obowiązek alimentacyjny wobec byłego małżonka?
Brak wyłącznej winy jednego z małżonków jest tylko jedną z przesłanek pojawienia się obowiązku alimentacyjnego. Powstaje on również wtedy, gdy ubiegający się o alimenty małżonek znajdzie się w niedostatku. We wspomnianym artykule 60 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ustawodawca wyodrębnił dwa typy obowiązku alimentacyjnego: zwykły i rozszerzony. Jeżeli jedna ze stron uznana została za wyłącznie winną rozpadu pożycia małżeńskiego, w grę wchodzi rozszerzony obowiązek alimentacyjny. Gdy rozwód został orzeczony bez wskazania strony winnej rozpadowi związku lub gdy sąd uznał, że winę ponoszą obie strony, powstaje zwykły obowiązek alimentacyjny. Jako niedostatek rozumiana jest sytuacja, w której osoba domagająca się przyznania świadczenia nie może zaspokoić swoich potrzeb własnymi siłami oraz nie posiada żadnego majątku.
Jak długo trwa obowiązek alimentacyjny wobec byłego małżonka?
W sytuacji, gdy do płacenia alimentów został zobowiązany małżonek, którego sąd nie uznał za winnego rozpadu pożycia małżeńskiego, obowiązek alimentacyjny wygasa po upływie pięciu lat licząc od dnia, w którym uprawomocnił się wyrok orzekający rozwód. Jeżeli do alimentacji zobowiązana jest strona uznana za winną rozpadu pożycia, ograniczenie czasowe nie ma zastosowania – w tym przypadku obowiązek alimentacyjny wygasa dopiero po śmierci osoby, na rzecz której alimenty zostały zasądzone. Zawarcie nowego związku małżeńskiego zawsze powoduje wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego.
Wysokość alimentów na byłego małżonka zależy nie tylko od uzasadnionych potrzeb strony składającej pozew, ale także od możliwości zarobkowych i majątkowych strony pozwanej. Za usprawiedliwione potrzeby wspominany już Kodeks rodzinny i opiekuńczy uznaje między innymi wydatki na zakup żywności i lekarstw, ubrania, utrzymanie mieszkania. Świadczenie alimentacyjne zawsze może zostać zwiększone lub zmniejszone.
