Podział majątku po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami to proces wymagający odpowiedniego przygotowania dokumentacji. Właściwe skompletowanie dokumentów nie tylko usprawnia całą procedurę, ale również zwiększa szanse na korzystne rozstrzygnięcie sprawy. Poniżej przedstawiamy szczegółowy wykaz dokumentów wymaganych przy składaniu wniosku o podział majątku do sądu oraz odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania związane z tą procedurą.
Podstawowe dokumenty wymagane przy podziale majątku
Aby skutecznie rozpocząć procedurę podziału majątku wspólnego w sądzie, należy przygotować następujące dokumenty:
Dokument potwierdzający ustanie wspólności majątkowej
Podstawowym dokumentem, który musimy posiadać w postępowaniu o podział majątku jest odpis prawomocnego wyroku rozwodowego z klauzulą prawomocności. To on stanowi ostateczne potwierdzenie faktu rozwiązania związku małżeńskiego. Bez tego dokumentu nie możemy formalnie dokonać podziału majątku.
W przypadku, gdy wspólność majątkowa ustała z innego powodu niż rozwód, potrzebny będzie:
- Wyrok w sprawie ustanowienia rozdzielności majątkowej w trakcie małżeństwa z klauzulą prawomocności
- Akt notarialny potwierdzający ustanowienie rozdzielności majątkowej
Dokumenty tożsamości
Niezbędne są również:
- Dowody tożsamości lub paszporty byłych małżonków1
Dokumenty potwierdzające stan majątkowy
Dokumenty dotyczące nieruchomości
- Akt notarialny potwierdzający własność nieruchomości (mieszkania, domu, działki)
- Wypis z księgi wieczystej zawierający informacje o właścicielach i ewentualnych obciążeniach
- Dokumenty kredytowe (umowa kredytu hipotecznego, harmonogram spłat, potwierdzenia wpłat rat)
- Rachunki za remonty i modernizacje potwierdzające nakłady poniesione na nieruchomość
Dokumenty dotyczące ruchomości
- Dowody rejestracyjne pojazdów (samochody, motocykle)
- Faktury i rachunki zakupu wartościowych przedmiotów (meble, sprzęt RTV/AGD, biżuteria)
- Ekspertyzy lub wyceny potwierdzające aktualną wartość przedmiotów, jeśli ich wartość jest przedmiotem sporu
Dokumenty finansowe
- Wyciągi z rachunków bankowych potwierdzające stan kont i lokat zgromadzonych w trakcie małżeństwa
- Umowy inwestycyjne (akcje, obligacje, fundusze inwestycyjne)
- Dokumenty kredytowe i pożyczkowe potwierdzające istniejące zobowiązania finansowe
Dokumenty dotyczące przedsiębiorstw (jeśli dotyczy)
- Dokumenty rejestrowe firmy (KRS, CEIDG, umowy spółki)
- Sprawozdania finansowe (bilanse, rachunki zysków i strat)
Ile kosztuje założenie sprawy o podział majątku?
Kwestia kosztów jest istotnym elementem, który należy uwzględnić przy planowaniu złożenia wniosku o podział majątku. Opłaty sądowe zależą od kilku czynników:
1. Standardowa opłata sądowa
Przy składaniu wniosku o podział majątku należy dołączyć dowód uiszczenia opłaty sądowej w kwocie 1000 zł.
2. Obniżona opłata przy zgodnym projekcie podziału
Jeżeli strony przedstawią zgodny projekt podziału swojego majątku, opłata sądowa zostaje obniżona do 300 zł.
3. Możliwość uzyskania zwolnienia z kosztów
Strony mogą wnioskować do sądu o zwolnienie ich w całości lub części od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych. W takiej sytuacji opłata sądowa od pozwu nie będzie konieczna, jeśli uzyska się stosowne zwolnienie1.
„Przy składaniu wniosku o podział majątku należy dołączyć do niego dowód uiszczenia opłaty sądowej w kwocie 1000 zł lub w kwocie 300 zł w sytuacji, gdy strony posiadają zgodny plan podziału majątku. Istnieje także możliwość wystąpienia do sądu z wnioskiem o zwolnienie od ponoszenia kosztów sądowych.”
Czy można wycofać wniosek o podział majątku?
Pytanie o możliwość wycofania wniosku pojawia się często w sytuacjach, gdy strony dochodzą do porozumienia poza sądem lub zmieniają strategię działania. Odpowiedź brzmi: tak, można wycofać wniosek, jednak obowiązują w tym zakresie pewne zasady.
Zasady wycofania wniosku
Postępowanie o podział majątku jest postępowaniem nieprocesowym. Zgodnie z art. 512 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego:
- Przed rozpoczęciem posiedzenia – cofnięcie wniosku jest zasadniczo skuteczne bez spełnienia dodatkowych warunków2.
- Po rozpoczęciu posiedzenia albo po złożeniu przez uczestnika oświadczenia na piśmie (np. odpowiedzi na wniosek) – cofnięcie wniosku jest skuteczne tylko wtedy, gdy inni uczestnicy nie sprzeciwią się temu w terminie wyznaczonym przez sąd.
„Po rozpoczęciu posiedzenia albo po złożeniu przez uczestnika oświadczenia na piśmie (np. odpowiedzi na wniosek czy innego pisma w sprawie) cofnięcie przez wnioskodawcę wniosku o podział majątku wspólnego jest skuteczne tylko wtedy, gdy uczestnik nie sprzeciwi się temu w terminie wyznaczonym przez sąd.”
Sytuacja praktyczna
Przykładem sytuacji, w której wycofanie wniosku może być korzystne, jest przypadek opisany w jednym z źródeł, gdzie po złożeniu wniosku o dział spadku brat wnioskodawczyni zaproponował polubowne rozwiązanie sprawy poprzez sprzedaż wspólnego mieszkania i podział uzyskanej kwoty2.
Umowa o podział majątku wspólnego stron jako alternatywa dla postępowania sądowego
Zamiast długotrwałego i kosztownego postępowania sądowego, byli małżonkowie mogą zdecydować się na podział majątku w drodze umowy.
Podział majątku przez notariusza
Sporządzenie umowy o podział majątku wspólnego stron przed notariuszem jest rozwiązaniem szybszym i zazwyczaj mniej kosztownym niż podział sądowy. Do podziału majątku dokonywanego przed notariuszem potrzebne są:
- Odpis prawomocnego wyroku rozwodowego
- Dowody tożsamości lub paszporty byłych małżonków
- Dokumenty potwierdzające prawo własności poszczególnych składników majątku wspólnego1
Korzyści z umownego podziału majątku
W sytuacji, gdy porozumienie można wypracować, eksperci rekomendują podział majątku w drodze umowy notarialnej. Takie rozwiązanie pozwala uniknąć długotrwałego procesu sądowego i związanych z nim kosztów.
Sposoby podziału majątku przez sąd
Jeśli strony nie mogą dojść do porozumienia, sąd decyduje o sposobie podziału majątku. Istnieją trzy główne metody:
1. Podział fizyczny
W przypadku nieruchomości konieczna jest opinia biegłego, który stwierdza, czy daną nieruchomość da się podzielić na dwie odrębne części.
2. Przyznanie rzeczy jednej stronie z obowiązkiem spłaty drugiej
Ten wariant zakłada przejęcie całej nieruchomości przez jednego z małżonków za spłatą na rzecz drugiego małżonka.
3. Sprzedaż rzeczy i podział środków
Jeśli poprzednie metody nie są możliwe (np. z uwagi na brak środków na spłatę), pozostaje sprzedaż nieruchomości i podział uzyskanych środków między byłymi małżonkami.
Zawieszenie postępowania o podział majątku
W niektórych sytuacjach strony mogą zdecydować się na zawieszenie postępowania o podział majątku.
Kiedy zawiesić postępowanie?
Zawieszenie postępowania może być jedynym tymczasowym wyjściem, gdy niemożliwe jest dokonanie fizycznego podziału majątku, a żaden z małżonków nie ma wystarczających środków na spłatę drugiego.
Wymagania formalne
Do zawieszenia postępowania wymagane jest zgodne żądanie obojga małżonków.
Skutki zawieszenia
Postępowanie w dalszym ciągu jest zarejestrowane w sądzie, ale wstrzymany jest bieg terminów, a sąd nie podejmuje żadnych czynności z wyjątkiem tych, które mają na celu podjęcie postępowania albo zabezpieczenie powództwa lub dowodu.
Podjęcie zawieszonego postępowania
Po upływie 3 miesięcy od zawieszenia każda ze stron może złożyć wniosek o podjęcie postępowania.
Podsumowanie
Podział majątku po ustaniu wspólności majątkowej to proces, który wymaga odpowiedniego przygotowania dokumentacyjnego. Kluczowe jest zgromadzenie wszystkich dokumentów potwierdzających stan majątkowy oraz wykazujących, które składniki należą do majątku wspólnego, a które do osobistego.
Warto pamiętać, że alternatywą dla postępowania sądowego jest umowa o podział majątku wspólnego stron zawarta przed notariuszem, która często okazuje się szybszym i tańszym rozwiązaniem. Jeśli jednak strony nie mogą dojść do porozumienia, sąd rozstrzygnie o podziale majątku, wybierając jedną z trzech metod: podział fizyczny, przyznanie rzeczy jednej stronie z obowiązkiem spłaty drugiej lub sprzedaż rzeczy i podział środków.
Niezależnie od wybranej drogi, precyzyjne ustalenie składników majątku i właściwe udokumentowanie ich wartości to podstawa skutecznego przeprowadzenia podziału.
„Warto zwrócić uwagę na kompletność i prawidłowość przekładanych dokumentów, aby uniknąć ewentualnych problemów prawnych w dalszym toku postępowania.”
[1]: https://www.belaw.pl/podzial-majatku-po-rozwodzie-co-trzeba-wiedziec/
[2]: https://prawo-porady.pl/artykuly,wycofanie-wniosku-o-dzial-spadku,1004.html?q=
[4]: https://g.infor.pl/wj/wieszjak/forms/podzial_nierowne_udzialy.pdf
[6]: https://sip.lex.pl/procedury/postepowanie-w-sprawie-z-wniosku-o-podzial-majatku-wspolnego-1610617998
